Alles over epoxy gebruiken en kopen
Zowel epoxy als polyester zijn zogeheten koudhardende kunststoffen met als opvallende eigenschap het grote aantal toepassingsmogelijkheden, de goede tot uitstekende bestendigheid tegen water, de geringe behoefte aan onderhoud en de mogelijkheid om sterke constructies te realiseren met een relatief gering gewicht. Epoxy is echter in veel opzichten superieur aan polyester. Zie hiervoor het kaderstuk 'polyester versus epoxy'. Dat polyester in de jachtbouw tot nog toe op veel grotere schaal wordt toegepast, heeft vooral te maken met de prijs. Een liter polyesterhars kost grofweg de helft van een liter epoxyhars; een argument dat nu eenmaal zwaar weegt. Voor doe-het-zelvers wegen de voordelen van epoxy echter vaak op tegen de hogere prijs, omdat er veel meer mee kan. Simpel gezegd komt het hier op neer: polyester hecht alleen goed aan glasweefsels en glasmatten, aan sandwichmaterialen als kops balsahout en hardschuim (geen piepschuim; dat lost op in polyester) en aan nieuwe of oude (goed ontvette en geschuurde) polyester ondergronden. Epoxy hecht uitstekend aan zichzelf èn aan polyester, aan alle in de jachtbouw bekende sandwichmaterialen en ook aan piepschuim, aan zeer verschillende wapeningsmaterialen, zowel glasweefsels als de meer exotische carbon fibers (koolstofvezels) en de supersterke kunstvezel aramide (merknamen Twaron en Kevlar) en ook aan droog hout, goed ontvet en geschuurd staal, aluminium, polyester en tal van andere materialen. Daarnaast kun je met verschillende soorten epoxyhars - al of niet in combinatie met weefsels en vulstoffen niet alleen lamineren, maar ook lijmen, construeren, conserveren en beschermen.
PROFESSIONEEL RESULTAAT
Met epoxy kan veel, maar niet alles. Het hecht bijvoorbeeld niet aan 'zachte' kunststoffen als polyethyleen, teflon en dergelijke. Bovendien moet de ondergrond altijd stofvrij zijn, vetvrij en droog, eisen die overigens ook gelden voor polyester. Verder is epoxyhars op zichzelf geen constructiemateriaal, maar wordt dit pas in combinatie met bijvoorbeeld glaswapening, hout, enzovoort. Je zou epoxy kunXY! nen vergelijken met beton: keihard, maar zonder wapening scheurt en breekt het relatief makkelijk als er kracht op wordt uitgeoefend. Sterk wordt een betonconstructie pas dankzij stalen wapening. Na uitharden vormen staal en beton één geheel. Hetzelfde geldt voor de wapening van epoxy, of dit nu glasweefsels zijn, koolstofvezels of hout. In het laatste geval zorgt het hout voor de sterkte en doet de epoxy in feite niets anders dan de houten onderdelen aan elkaar lijmen en beschermen.
Leveranciers en fabrikanten benadrukken uiteraard de geweldige mogelijkheden en de goede eigenschappen. Daar valt ook weinig op af te dingen, maar succes is niet altijd gegarandeerd. Begrijp me niet verkeerd: zelf ben ik enthousiast gebruiker en er zijn veel doe-het-zelvers met epoxy resultaten bereiken die nauwelijks onderdoen voor het wer een vakman. De eerlijkheid gebiedt ook te zeggen dat er van alles kan als je zondigt tegen de verwerkings schriften. Natuurlijk lees je van tevoren de gebruiksaanwijzing. Die is overigen uitgebreider dan wat er op het etiket van de verpakking staat. Naast de voorgeschreven veiligheidszinnen is het etiket meestal niet veel meer dan de naam en soort product, de juiste houding van hars en harder, de minimale verwerkingstemperatuur en de uithardingstijd. Bij elkaar lijkt dit heel we in minder ervaren handen is het on doende om te voorkomen dat er iet kan gaan. Het vochtpercentage van hout mag bijvoorbeeld niet hoger zijn dan 12 tot 14 procent. En gebruik je wapeningsmateriaal, dan is het zaak dat het van de juiste soort is. Glasmatten met korte kriskras door elkaar bevatten een bindmiddel dat wel oplost in polyester, maar niet in epoxy. Een glasmat blijft in hars stug en is in feite niet te verwerken. Je kiest dus voor een weefsel, maar in bestaan allerlei soorten. Bijvoorbeeld extra plooibaar of met sterkte in een bepaalde richting (unidirectionaal).
VERWERKING
Beschik je over de juiste gereedschappen en weet je hoe je die handig moet gebruiken? Hoe zorg je ervoor dat de me houding precies klopt? Epoxy's bestaan uit een hars en een harder, die direct voor gebruik in de juiste verhouding gemengd dienen te worden. Hierdoor komt chemisch proces op gang waarbij het na vijftien tot dertig minuten uithardt tot een gelei en in de daarop volgende uren en dagen tot een oersterke kunststof. De tijd totdat het mengsel gaat gelerer is niet alleen afhankelijk van de temperatuur, maar ook of je het mengsel vanuit een potje verwerkt overgiet in een plat rollerbakje. In laatste geval zal de pot-life een stuk langer zijn dan in een potje. Daarin zit de reactiewarmte van het mengsel als het ware opgesloten, met als gevolg een sterk oplopende temperatuur en een heel korte verwerkingtijd.
